برنامه‌نویس‌ها در جنگ ایران و اسرائیل | با علیرضا عبادی
سلام، من علیرضا عبادی هستم.
اینجا قراره درباره چیزهایی صحبت کنیم که کمتر بهشون پرداخته شده. نه از دید سیاست‌مدارها، نه ژنرال‌ها، بلکه از زاویه‌ی آدم‌هایی که پشت مانیتور نشستن و با چند خط کد، روند یک نبرد واقعی رو عوض می‌کنن: برنامه‌نویس‌ها.
🎯 وقتی جنگ، فقط جنگ نظامی نیست
ما معمولاً وقتی می‌شنویم «جنگ ایران و اسرائیل»، تصویر ذهنی‌مون میره سمت موشک، پهپاد، پدافند هوایی و رسانه‌های خبری. اما واقعیت اینه که بخش بزرگی از این جنگ، توی دنیایی اتفاق می‌افته که هیچ موشکی اونجا دیده نمی‌شه: دنیای صفر و یک‌ها.
اینجا جنگ با گلوله نیست؛ با کده.
با اسکریپت‌ها، با حملات DDoS، با بدافزارها، با فیشینگ، و حتی با دیتا.
و تو این میدان، کسی که بهتر بنویسه، دقیق‌تر فکر کنه و سریع‌تر تحلیل کنه، برنده‌ست.
👨💻 برنامه‌نویس‌ها: سربازهای بی‌مرز
در طول این جنگ، گروه‌های زیادی از هکرها و توسعه‌دهنده‌ها از هر دو طرف وارد میدان شدن. ولی برنامه‌نویس فقط کسی نیست که حمله می‌کنه.
اون کسیه که ابزار می‌سازه، امنیت ایجاد می‌کنه، خبرها رو فیلتر یا منتشر می‌کنه. اون کسیه که روی اعتماد مردم اثر می‌ذاره.
بذار یه مثال ساده بزنم:
- وقتی سامانه‌ی پیامک اورژانس از کار می‌افته، مردم فکر می‌کنن اوضاع خیلی وخیمه.
- وقتی یه سایت دولتی برای چند دقیقه بالا نمیاد، بازار وحشت ایجاد میشه.
- وقتی یه فایل جعلی با ظاهر واقعی پخش میشه، اعتماد عمومی تخریب میشه.
همه‌ی این‌ها کار چند خط کده. و پشت اون چند خط، یه برنامه‌نویسه.
اگه این جنگ رو یک بازی شطرنج فرض کنیم، برنامه‌نویس‌ها مهره‌های پنهانی‌ان که حرکت شاه و وزیر رو کنترل می‌کنن.
🔐 حمله سایبری یا دفاع نرم‌افزاری؟
نقش برنامه‌نویس‌ها فقط در حمله خلاصه نمی‌شه.
توی این مدت، تیم‌های امنیتی ایرانی و اسرائیلی بارها جلوی نفوذها ایستادن، سرورها رو احیا کردن، پشتیبان گرفتند و سرویس‌ها رو مجدداً آنلاین کردن. یعنی:
- کسی که جلوی فاجعه سایبری رو می‌گیره، یه برنامه‌نویسه.
- کسی که فریمورک امن می‌سازه، یه برنامه‌نویسه.
- کسی که با هوش مصنوعی پیام‌های جعلی رو فیلتر می‌کنه، یه برنامه‌نویسه.
گاهی برنامه‌نویس‌ها، ناجی‌اند. و گاهی، عامل حمله.
💣 برنامه‌نویس‌های مستقل: جنگجویان ناشناس
در این جنگ، فقط سازمان‌های رسمی حضور نداشتن. هزاران برنامه‌نویس مستقل، چه به‌صورت رسمی و چه ناشناس، وارد فضا شدن. بعضیاشون از طرف گروه‌های هکری مثل Anonymous یا گروه‌های سایبری داخلی، بعضی دیگه از داخل ایران یا اسرائیل بدون هیچ اسم و نشونی.
اونا کدنویسی می‌کنن برای:
- ساخت ربات‌هایی برای انتشار اطلاعات خاص
- طراحی اپ‌هایی برای ارتباط امن در شرایط بحرانی
- نوشتن اسکریپت‌هایی برای دور زدن فیلترینگ یا بلاک‌ها
در واقع، این‌ها تبدیل شدن به «چریک‌های دیجیتال»؛ بی‌ادعا، بی‌نام، اما مؤثر.
🧠 تکنولوژی‌های کلیدی مورد استفاده
در این جنگ، از تکنولوژی‌های زیر بیشترین استفاده شد:
- Python, Bash و Node.js برای ساخت ابزار حمله و اسکن
- Docker و Kubernetes برای دیپلوی سریع سرورهای امن
- AI/ML برای تحلیل رفتار کاربران و تشخیص حملات جعلی
- Cryptography برای رمزنگاری داده‌ها و پیام‌رسانی امن
- Blockchain برای انتقال امن فایل‌ها و اطلاعات بدون ردپا
- OSINT Tools برای پیدا کردن اطلاعات عمومی قابل سوءاستفاده
هرکدوم از این ابزارها، توی دست یه برنامه‌نویس می‌تونه حکم اسلحه داشته باشه یا سپر.
🌐 اثر روانی کد روی جامعه
یکی از خطرناک‌ترین بخش‌های جنگ سایبری، جنگ روانیه.
وقتی با چند ابزار ساده می‌تونی پیام جعلی بسازی و بین هزاران نفر پخش کنی، داری افکار عمومی رو مدیریت می‌کنی.
مثال: یه وب‌سایت جعلی با دامنه‌ی شبیه خبرگزاری رسمی، می‌تونه در عرض چند دقیقه یک دروغ بزرگ رو جا بندازه.
یا یه اپ ساده که اخبار فیک رو با طراحی حرفه‌ای منتشر می‌کنه. همه این‌ها با ابزار برنامه‌نویسی ساخته می‌شن.
کد، فقط ابزار نیست؛ کد، قدرت روانیه.
📢 نقش برنامه‌نویس‌ها در آینده‌ی جنگ‌ها
با این روند، نقش برنامه‌نویس‌ها توی جنگ‌ها فقط پررنگ‌تر میشه. ما داریم وارد دوره‌ای می‌شیم که «جنگ اول با کد شروع میشه، بعد با اسلحه.»
برنامه‌نویس‌ها سربازهای نامرئی‌ان. جنگنده‌هایی که لازم نیست جبهه برن تا اثر بذارن.
اونا با یه لپ‌تاپ، می‌تونن امنیت یه کشور رو حفظ کنن — یا مختل.
و سؤال اصلی اینه:
ما به عنوان برنامه‌نویس، طرف کدوم ایستاده‌ایم؟
✍️ حرف آخر از علیرضا عبادی
من اینجا نمی‌خوام کسی رو قهرمان یا متهم کنم. فقط می‌خوام نگاهت رو عمیق‌تر کنم.
جنگ امروز فقط صدای انفجار نیست.
صدای کیبورد هم هست.
و اگه دقیق گوش بدی، شاید صدای یه برنامه‌نویس باشه که آینده‌ی یه ملت رو شکل می‌ده.
اگه تو هم برنامه‌نویسی، الان وقتشه به سهم خودت در این ماجرا فکر کنی.
نه‌فقط به این‌که چطور کد بزنی، بلکه چرا و برای کی.